 |
| ნეჩაევი |
ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო განსაზღვრების თანახმად ტერორი არის საზოგადოების მართვა პრევენტიული დაშინების საშუალებით. ესე იგი საზოგადოების შეძრწუნება გარკვეული იდეოლოგიური დებულებების განხორციელებაზე მისი დათანხმების მიზნით.
//1. Одесский М., Фельдман Д. Террор как идеологема (к истории развития) // Общественные науки и современность. 1994. № 6; 1995. № 1. Согласно определению, представляющемуся мне наиболее удачным, террор - это "способ управления социумом посредством превентивного устрашения" [1], т.е. система действий, предназначенных для мощного устрашающего воздействия на психику общества с целью добиться санкции последнего на реализацию определенных идеологических установок.//.
ავტორია ფსიქოლოგიის და პოლიტიკურ მეცნიერებათა დოქტორი ლეონის ალეკსანდროვი აშკინაზი, იყო ავღანეთის პრეზიდენტი ნაჯიბულას მრჩეველი, ამავე სტატუსით შრომობდა ანგოლაში, შემდეგ პოლონეთში, ყაზახეთში, რუსეთში.
ასევე შრომობდა საბჭოთა კავშირის კომპარტიის ცენტრალური კომიტეტის საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ინსტიტუტში რომელსაც საზღვარგარეთ უძახოდნენ "ტერორისტთა მომზადების საერთაშორისო ლენინურ სკოლას".
ეს კაცი სოციალურ ფსიქოლოგიას და პროპაგანდას ასწავლიდა თავისი ქვეყნების ხელისუფლებებთან ძალაუფლებისთვის მებრძოლი პარტიების და ორგანიზაციების,მათ შორის ექსტრემისტულ-ტერორისტული ორგანიზაციების წევრებს //პალესტინის განთავისუფლების სახალხო ფრონტის მებრძოლებს, ნამიბიის ორგანიზაცია სვაპოს აქტივისტებს,ირანის ფედაინებს და ა.შ.//.
ტერორისტების აღზრდის პარალელურად ის იკვლევდა მათ ფსიქოლოგიას, ურთიერთობდა ტერორისტ მოჯახედებთან.
ამ პირველ და ერთადერთ პროფესიონალ ფსიქოლოგს ავღანეთში ევალებოდა მშვიდობიან ავღანელთა და საბჭოთა ხალხის მკვლელი აფეთქებების რაოდენობის შემცირება.
დიდი კვლევა-ძიების შემდეგ მან დაასკვნა რომ ტერორისტებს სულაც არ სურდათ სიკვდილი, მათ უნდოდათ აფეთქება,სასწრაფოდ გაქცევა პაკისტანში და იქ დაპირებული ფულის მიღება.
საბჭოთა სპეცსამსახურები ტერორისტებს აძლევდნენ ადგილებს სადაც მათ შეეძლოთ დინამიტის აფეთქება როგორც მათთვის ისე ჰომო სოვეტიკუსებისთვის უსაფრთხოდ. ტერორისტებიც აფეთქებდნენ და გარბოდნენ დაუბრკოლებლად.
ასეთი დიდი პრაქტიკული სარგებლობა მოიტანა ფსიქოლოგიამ.
ტერორი ტერორისტისთვის არაა უბრალო სამუშაო ან პროფესია. ისაა ბევრად უფრო მეტი-ცხოვრების წესი, საქმიანობა რომელიც მთლიანად იტაცებს და იმორჩილებს ადამიანს.
ტერორი ვერ იქნება ხობი,მოყვარულის საქმე. მოყვარული ტერორისტი განწირულია მარცხისთვის კონკრეტულ საქმეში და საზოგადოდ კი ჩავარდნისთვის.
ერთი ტერორისტის ჩავარდნა კი ჩვეულებრივ იწვევს მთელი ორგანიზაციის ჩავარდნას.
ტერორიზმი არაა პრიმიტიული ბანდიტიზმი. ყველაფერი ბევრად უფრო რთულია თუმცა ძალადობა არის ამ საქმიანობის ნაწილი.
ტერორიზმის დიდი თეორეტიკოსი და პრაქტიკოსი ბ. სავინკოვის თქმით უსაქმური და აქტიურ ტერორისტულ საქმიანობას მოწყვეტილი ტერორისტი ასუსტებს დისციპლინას და ორგანიზაცია იოლად უვარდება ხელში პოლიციას.
მოძრაობა "ხამაზი" ასწავლის თავის ბოევიკებს: "ბრძოლაში წარმატება დამოკიდებულია იმაზე თუ რამდენად დააშინებთ მოწინააღმდეგეს და რამდენად გატეხავთ მის წინააღმდეგობას. ამისთვის საჭიროა ალახის სახელით დაშინების აქციების ჩატარება, თანაც ყოველი აქცია აზრიანი და კარგად ორგანიზებული უნდა იყოს.აქციები ერთმანეთს უნდა მოსდევდეს და მოწინააღმდეგეს არ უნდა ჰქონდეს წუთშესვენება".
ტერორისიტის და ტერორისტული ორგანიზაციის ცხოვრება არის ნაკადი რომელშიც ტერორისტული აქტის მომზადებას ცვლის აქტი რომელსაც მაშინვე მოსდევს ტერორისტული აქტის ახალი ობიექტის ძიება.
ამ საქმიანობის მთავარი მიზანია დაშინება. ეს არ აუქმებს სუბიექტურ მიზნებს რომლებსაც ისახავენ ცალკეული ტერორისტები.
მაგრამ ტერორისტის არსებობას აზრს აძლევს სწორედ სხვისი შიში. ამდენად საკითხავია თუ რამდენად გააზრებულია ვნებების დაძაბვა,მაგალითად განცხადებები მოსკოვის მეტროში.
მოტივზე მაღლაა ესა თუ ის სპეციალურად ნაგები თუ ვინმესგან აღებული იდეურ-
რიტორიკული კონსტრუქციები რომლებიც ამართლებენ ტერორიზმს და აძლევენ მას უმაღლეს აზრს.
ასეთი გამართლება არაა აუცილებელი. ზოგს უბრალოდ მოსწონს ტერორისტობა და ამიტომაა ტერორისტი. მაგრამ რატომ მოსწონთ ტერორისტობა?
კერძოდ იმიტომ რომ ტერორისტისთვის მნიშვნელოვანია იდეურ-რიტორიკული კომპონენტები. ის არ იცნობს თავის მსხვერპლს და ემთავრესად არა აქვს მასთან არანაირი დამოკიდებულება. სწორედ ამიტომ სჭირდებათ მას რაღაც გამართლება. "უიდეო", ჩვეულებრივი დანაშაულის ჩადენა სულაც არ შეუძლია ყველას.
ტერორიზმი პრინციპულად ზეპიროვნულია. თვითონ ტერორისტების მტკიცებით სწორედ იდეურ ტერორში თავისუფლდება საქმიანობა ინდივიდუალურ-პიროვნული დანაშრევებისგან. რაღაც იდეა თითქოს ანთავისუფლებს საქმიანობას პიროვნებისგან.ტერორისტებისთვის მართლაც არა აქვს მნიშვნელობა თუ ჯგუფის რომელი წევრი ჩადის კონკრეტულ დანაშაულს. ესე იგი იდეოლოგიები შეგნებულად ამცირებენ პიროვნული ფაქტორის მნიშვნელობას. //ანუ ადამიანს აქცევენ მკვლელთა ხროვის წევრად,მთარგმნელი//.
აი როგორაა დახატული ტერორისტი-რებოლუციონერი ნეჩაევის სახელგანთქმულ
" რევოლუციონერის კატეხიზმოში":
ავტორია ფსიქოლოგიის და პოლიტიკურ მეცნიერებათა დოქტორი ლეონის ალეკსანდროვი აშკინაზი, იყო ავღანეთის პრეზიდენტი ნაჯიბულას მრჩეველი, ამავე სტატუსით შრომობდა ანგოლაში, შემდეგ პოლონეთში, ყაზახეთში, რუსეთში.
ასევე შრომობდა საბჭოთა კავშირის კომპარტიის ცენტრალური კომიტეტის საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ინსტიტუტში რომელსაც საზღვარგარეთ უძახოდნენ "ტერორისტთა მომზადების საერთაშორისო ლენინურ სკოლას".
ეს კაცი სოციალურ ფსიქოლოგიას და პროპაგანდას ასწავლიდა თავისი ქვეყნების ხელისუფლებებთან ძალაუფლებისთვის მებრძოლი პარტიების და ორგანიზაციების,მათ შორის ექსტრემისტულ-ტერორისტული ორგანიზაციების წევრებს //პალესტინის განთავისუფლების სახალხო ფრონტის მებრძოლებს, ნამიბიის ორგანიზაცია სვაპოს აქტივისტებს,ირანის ფედაინებს და ა.შ.//.
ტერორისტების აღზრდის პარალელურად ის იკვლევდა მათ ფსიქოლოგიას, ურთიერთობდა ტერორისტ მოჯახედებთან.
ამ პირველ და ერთადერთ პროფესიონალ ფსიქოლოგს ავღანეთში ევალებოდა მშვიდობიან ავღანელთა და საბჭოთა ხალხის მკვლელი აფეთქებების რაოდენობის შემცირება.
დიდი კვლევა-ძიების შემდეგ მან დაასკვნა რომ ტერორისტებს სულაც არ სურდათ სიკვდილი, მათ უნდოდათ აფეთქება,სასწრაფოდ გაქცევა პაკისტანში და იქ დაპირებული ფულის მიღება.
საბჭოთა სპეცსამსახურები ტერორისტებს აძლევდნენ ადგილებს სადაც მათ შეეძლოთ დინამიტის აფეთქება როგორც მათთვის ისე ჰომო სოვეტიკუსებისთვის უსაფრთხოდ. ტერორისტებიც აფეთქებდნენ და გარბოდნენ დაუბრკოლებლად.
ასეთი დიდი პრაქტიკული სარგებლობა მოიტანა ფსიქოლოგიამ.
ტერორი ტერორისტისთვის არაა უბრალო სამუშაო ან პროფესია. ისაა ბევრად უფრო მეტი-ცხოვრების წესი, საქმიანობა რომელიც მთლიანად იტაცებს და იმორჩილებს ადამიანს.
ტერორი ვერ იქნება ხობი,მოყვარულის საქმე. მოყვარული ტერორისტი განწირულია მარცხისთვის კონკრეტულ საქმეში და საზოგადოდ კი ჩავარდნისთვის.
ერთი ტერორისტის ჩავარდნა კი ჩვეულებრივ იწვევს მთელი ორგანიზაციის ჩავარდნას.
ტერორიზმი არაა პრიმიტიული ბანდიტიზმი. ყველაფერი ბევრად უფრო რთულია თუმცა ძალადობა არის ამ საქმიანობის ნაწილი.
ტერორიზმის დიდი თეორეტიკოსი და პრაქტიკოსი ბ. სავინკოვის თქმით უსაქმური და აქტიურ ტერორისტულ საქმიანობას მოწყვეტილი ტერორისტი ასუსტებს დისციპლინას და ორგანიზაცია იოლად უვარდება ხელში პოლიციას.
მოძრაობა "ხამაზი" ასწავლის თავის ბოევიკებს: "ბრძოლაში წარმატება დამოკიდებულია იმაზე თუ რამდენად დააშინებთ მოწინააღმდეგეს და რამდენად გატეხავთ მის წინააღმდეგობას. ამისთვის საჭიროა ალახის სახელით დაშინების აქციების ჩატარება, თანაც ყოველი აქცია აზრიანი და კარგად ორგანიზებული უნდა იყოს.აქციები ერთმანეთს უნდა მოსდევდეს და მოწინააღმდეგეს არ უნდა ჰქონდეს წუთშესვენება".
ტერორისიტის და ტერორისტული ორგანიზაციის ცხოვრება არის ნაკადი რომელშიც ტერორისტული აქტის მომზადებას ცვლის აქტი რომელსაც მაშინვე მოსდევს ტერორისტული აქტის ახალი ობიექტის ძიება.
ამ საქმიანობის მთავარი მიზანია დაშინება. ეს არ აუქმებს სუბიექტურ მიზნებს რომლებსაც ისახავენ ცალკეული ტერორისტები.
მაგრამ ტერორისტის არსებობას აზრს აძლევს სწორედ სხვისი შიში. ამდენად საკითხავია თუ რამდენად გააზრებულია ვნებების დაძაბვა,მაგალითად განცხადებები მოსკოვის მეტროში.
მოტივზე მაღლაა ესა თუ ის სპეციალურად ნაგები თუ ვინმესგან აღებული იდეურ-
რიტორიკული კონსტრუქციები რომლებიც ამართლებენ ტერორიზმს და აძლევენ მას უმაღლეს აზრს.
ასეთი გამართლება არაა აუცილებელი. ზოგს უბრალოდ მოსწონს ტერორისტობა და ამიტომაა ტერორისტი. მაგრამ რატომ მოსწონთ ტერორისტობა?
კერძოდ იმიტომ რომ ტერორისტისთვის მნიშვნელოვანია იდეურ-რიტორიკული კომპონენტები. ის არ იცნობს თავის მსხვერპლს და ემთავრესად არა აქვს მასთან არანაირი დამოკიდებულება. სწორედ ამიტომ სჭირდებათ მას რაღაც გამართლება. "უიდეო", ჩვეულებრივი დანაშაულის ჩადენა სულაც არ შეუძლია ყველას.
ტერორიზმი პრინციპულად ზეპიროვნულია. თვითონ ტერორისტების მტკიცებით სწორედ იდეურ ტერორში თავისუფლდება საქმიანობა ინდივიდუალურ-პიროვნული დანაშრევებისგან. რაღაც იდეა თითქოს ანთავისუფლებს საქმიანობას პიროვნებისგან.ტერორისტებისთვის მართლაც არა აქვს მნიშვნელობა თუ ჯგუფის რომელი წევრი ჩადის კონკრეტულ დანაშაულს. ესე იგი იდეოლოგიები შეგნებულად ამცირებენ პიროვნული ფაქტორის მნიშვნელობას. //ანუ ადამიანს აქცევენ მკვლელთა ხროვის წევრად,მთარგმნელი//.
აი როგორაა დახატული ტერორისტი-რებოლუციონერი ნეჩაევის სახელგანთქმულ
" რევოლუციონერის კატეხიზმოში":
" ისაა მუდამ განწირული ადამიანი. მას არა აქვს პირადი ინტერესები, საქმეები, გრძნობები, საკუთრება, არ ყავს ახლობლები,არა აქვს სახელიც კი. მასში ყველაფერი შეპყრობილია განსაკუთრებული ინტერესით,განსაკუთრებული აზრით, განსაკუთრებული ვნებით,რევოლუციით.
ამ კაცმა ზურგი შეაქცია სამოქალაქო წყობას და ცივილიზებულ სამყაროს,ამ სამყაროს მორალს. ის ამ სამყაროში ცხოვრობს ამ სამყაროს მოსასპობად."
ჩანართი, ნეჩაევი და რუსული ისკობინელობა //ნაწყვეტი პოლ ავრიჩის ნაშრომისა ბაკუნინი და ნეჩაევი//.
სერგეი გენადიევიჩ ნეჩაევი დაიბადა 1847 წლის 20 სექტემბერს ქალაქ ივანოვოში,მოსკოვის ჩრდილო-აღმოსავლეთით მდებარე მზარდ საფეიქრო ქალაქში რომელმაც შეიძინა "რუსული მანჩესტერის" რეპუტაცია. მამამისი აბრების მხატვარი იყო და დედამისი-მკერავი. ორივენი ყმა გელეხები იყვნენ წარმოშობით ასე რომ ნეჩაევი იყო მთლიანად პლებეური წარმოშობის ერთ-ერთი პირველი რუსი გამოჩენილი რადიკალი და ვერა ზასულიჩი მოგონებებში წერდა რომ "ის არ ყოფილა ჩვენი პროდუქტი...ის ჩვენში უცხო იყო".
მაგრამ ხალხიდან გამოსული ნეჩაევი დიდ შთაბეჭდილებას ახდენდა მონანიე აზნაურებად წოდებულ თავის ამხანაგ რევოლუციონერებზე რომლებსაც სურდათ უბრალო ხალხისთვის ვალის დაბრუნება.
ნაცნობები ნეჩაევს უძახოდნენ ნამდვილ რევოლუციონერს,უბრალოს,რომელსაც სძულდა როგორც ბატონები ისე მისი წარმოშობით და განათლებით არისტოკრატი ამხანაგები.
1866 წლის აპრილში 18 წლის ნეჩაევი გადავიდა სანკტ-პეტერბურგში სადაც 1868 წელს ჩაირიცხა უნივერსიტეტში თავისუფალ მსმენელად.
ის შევიდა ახალგაზრდა რევოლუციონერთა ჯგუფში რომელშიც იყვნენ მომავალი ანარქისტები ზ.კ.რალი,ვ.ნ.ჩერკეზოვი და ფ.ვ.ვოლხოვსკი და მოანარქისტო თუ მოლიბერტარო სოციალისტები მარკ ნატანსონი,გერმან ლოპატინი და ლ.ვ.გოლდენბერგი.
ნეჩაევმა ჯერ არ იცოდა ფრანგული,მაგრამ ის ესწრებოდა ბუონაროტის წიგნი " შეთქმულება თანასწორობისთვის"-ის განხილვებს და დისკუსიებს.
ამ წიგნმა ბიძგი მისცა რუსი ბუნტარების მთელი თაობის ჩამოყალიბებას და ნეჩაევის ჩანაფიქრებში და ოცნებებში მალე წამყვანი ადგილი დაიკავეს საიდუმლო საზოგადოებებმა და კონსპირატიულმა ცხოვრებამ.
ის ჩამოყალიბდა იაკობინელობის და ბლანკიზმის დაუძლეველი ხიბლის გავლენით და მოგვიანებით ის გაიტაცა რუსოს და რობესპიერის კითხვამ.
იმ დროს უკვე ძლიერად იყო განვითარებული მისი ავტორიტარიზმი, პრეტენზია საერთო ნების ცოდნაზე ადამიანების იძულებით, ძალდატანებით განთავისუფლების სურვილი.
ნეჩაევს ასევე იზიდავდა რუსული რევოლუციური მოძრაობის იაკობინური ტრადიცია რომელიც სათავეს იღებდა დეკაბრისტების ბელადი პესტელისგან 1820-ან წლებში და ნიკოლაი სპეშნევისგან 1840-ან წლებში. სპეშნევი განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებდა კონსპირატიულ ტაქტიკას და რევოლუციურ დიქტატურას...
უდიდესი რუსი იაკობინელი იყო რობესპიერის,მაძინის,ბაბეფის და იტალიელი კარბონარიების გავლენის განმცდელი პეტრ ზაიჩნევსკი. მას მოსწონდა რევოლუციური კონსპირაციის მათი მეთოდები.
მაგრამ მისი საბოლოო მიზანი შთაგონებული იყო პრუდონის დეცენტრალიზებული სოციალიზმით და როდესაც პოლიციელები მივიდნენ მის დასაპატიმრებლად მის ქაღალდებში ნახეს დაუმთავრებელი რუსული თარგმანი პრუდონის წიგნისა "რა არის საკუთრება?"
პროკლამაციაში "ახალგაზრდა რუსეთი " ზაიჩნევსკი მოუწოდებდა რაზინის
და პუგჩოვის მოძრაობათა ტიპის" სისხლიანი და დაუნდობელი" რევოლუციისკენ და ემხრობოდა მეფის ოჯახის და მისი მომხრეების სრულ მოსპობას: " ჩვენ ვიყვირებთ " ცულისკენ!" და მაშინ ურტყი დაუნდობლად იმპერატორის პარტიას ისე როგორც ის არ გვინდობს დღეს. ურტყი მოედნებზე თუ ეს ნაგავი გაბედავს იქ გამოსვლას,ურტყი სახლებში და ქალაქების ვიწრო შესახვევებში.ურტყი დედაქალაქების ფართო ქუჩებში,ურტყი სოფლებში და დაბებში! გახსოვდეს რომ მაშინ ვინც ჩვენთან არ იქნება ჩვენი მოწინააღმდეგე მტერი იქნება და მტრები უნდა მოვსპოთ ყველა საშუალებით."
გერცენს შესძაგდა პროკლამაციის სისასტიკე და უხეში ამორალიზმი და ბაკუნინმაც კი დაგმო მისი ავტორი ხალხის "შეშლილი და დოქტრინარული შეზიზღებისთვის" მაგრამ " ახალგაზრდა რუსეთმა" დიდი გავლენა იქონია ნეჩაევის თაობაზე,"სამოციანელებზე", რომელიც შთააგონა მისმა გამომწვევმა და უკომპრომისო რიტორიკამ.
ამ იაკობინელების მეორე შთამაგონებელი წყარო იყო ჩერნიშევსკის რომანი
"რა ვაკეთოთ? "-ის/ /1864// რახმეტოვის ხასიათი.
რახმეტოვი იყო ახალი რევოლუციონერების ლიტერატურული პროტოტიპი, იდეით შეპყრობილი და წმინდა ასკეტური ცხოვრებით მცხოვრები რევოლუციონერი.
საკუთარი თავის გასაკაჟებლად ის ჭამდა უმ ხორცს,იძინებდა ლურსმნებიან საწოლზე.მან უარი თქვა ოჯახზე რომელიც შეაფერხებდა მის სწრაფვას მიზნისკენ. ჩვეულებრივი საზოგადოების მოსაკვეთად,მისი აზრით ცარიელი სიტყვების და ფორმალობების უარსაყოფად მან შეარჩია ურთიერთობის შეგნებულად უხეში მანერა. ის თავის ფულს ხარჯავდა ღარიბი სტუდენტებისთვის დახმარების გასაწევად,რევოლუციური საქმისთვის და არა პირადი საჭიროებებისთვის.
ვიღაც იშუტინის ჯგუფში იყო პატარ ჯგუფი "ჯოჯოხეთი".
ტერორისტთა ეს პატარა ჯგუფი საიდუმლოთი იყო მოსილი. ის არსებობდა ანონიმურად და იატაკქვეშ.
ამ ჯოჯოხეთის ყოველი წევრი თავს თვლიდა განწირულ,ჩვეულებრიც საზოგადოებისგან მოკვეთილ და მთლიანად რევოლუციისადმი მიძღვნილ ადამიანად.
მას ზურგი უნდა შეექცია თავისი მეგობრებისთვის,ოჯახისთვის,პირადი ცხოვრებისთვის. მას უნდა დაევიწყებინა საკუთარი სახელიც კი საქმისთვის თავგანწირულობის სახელით.
ამ ვიღაც იშუტინის თქმით ადამიანს უნდა ეცხოვრა მხოლოდ ჩაგრული კლასების განთავისუფლების მიზნით. ამ სიტყვებს მერე იმეორებდა ნეჩაევი.
იშუტინის "ჯოჯოხეთის" ხალხისთვის ჩაგრული კლასების განთავისუფლებისთვის მისაღები იყო ყველაფერი ქურდობის, შანტაჟის, ტყუილის, მამაძაღლობა-თაღლითობის, უდანაშაულო ხალხის დამნაშავეებად გამოცხადების,მოწინააღმეგეთა გასაკონტროლებლად მათში თავისი ხალხის ფარულად ჩანერგვის,მკვლელობის ჩათვლით.
ყველაფერი ეს უნდა გამოეყენებინათ უმკაცრესი რევოლუციური დისციპლინის პირობებში. დისციპლინის დარღვევა უნდა დასჯილიყო სიკვდილით.
ამ წრის ერთმა წევრმა მოწამლა საკუთარი მამა და მისგან მიღებული მემკვიდრეობა გადასცე ქვეყნის მნგრეველი რევოლუციის მოსაწყობად.
ამას გარდა იგეგმებოდა ყაჩაღობა რომელსაც მერე ექსპროპრიაციები დაარქვეს
//სწორედ ამაში ჩართეს ბეჩავი გამოსტალინებული სოსელო და აქედან დაიწყო ლენინის ამ ყაჩაღობით ფინანსისტის შთამბეჭდავი კარიერა, გ.მ.//. ძარცვავდნენ კომერციულ და სამთავრობო დაწესებულებებს.
მაგრამ მთავარი მიზანი იყო მეფის და მის მოხელეთა მოკვლა.
ამის გამკეთებელ ტერორისტ უნდა გადაეყლაპა შხამი და მოეკლა თავი. ფრიკზე თავდასხმის შემდეგ ამის გაკეთება სცადა ბერკმანმა რათა პოლიციას ვერ დაედგინა მისი ვინაობა.
ნაპოლეონ მესამეზე ორსინის თავდასხმით შთაგონებული იშუტინი ამბობდა რომ მისი "ჯოჯოხეთი არის" მიზნად ყველგან მონარქების მოკვლის მქონე რაღაც საერთოევროპული რევოლუციური ორგანიზაციის რუსული სექცია.იშუტინი იყო მისტიფიკაციის ამ ტექნიკის პიონერი და ეს ტექნიკა მაღალი ხელოვნების რანგამდე აიყვანა ნეჩაევმა.
პესტელიდან ლენინამდე გაჭიმული რუსული იაკობინელობის კიდევ ერთი რგოლი იყო ტკაჩევი რომელიც ამტკიცებდა რომ წარმატებული რევოლუციის მოწყობა შეუძლია მხოლოდ მტკიცედ შეკრულ და უმრავლესობაზე მორალურად და ინტელექტუალურად გაბატონებულ ცენტრალიზებულ,მკაცრად დისციპლინირებულ და სწრაფი,კოორდინირებული და გაბედული მოქმედების
უნარის მქონე ელიტას....
1869 წელს ნეჩაევმა და ტკაჩევმა დაწერეს «რევოლუციურ მოქმედებათა პროგრამა» და მოუწოდეს რევოლუციური უჯრედების შექმნისაკენ, ამ უჯრედებისთვის უმაღლესი სამართალი უნდა ყოფილიყო რევოლუცია რომელიც ამართლებდა ყველანაირი საშუალების გამოყენებას. «ორგანიზაციის წევრებმა უნდა უარყონ თავისი ქონება,პროფესია და ოჯახური ჯავშირები,ვინაიდან ოჯახმა და პროფესიამ შეიძლება გაფანტოს მათი ყურადღება».
ისევ იშუტინის მსგავსად ისინი ლაპარაკობდნენ ევროპული რევოლუციური ორგანიზაციების კავშირზე ცენტრით დასავლეთში.
ალბათ ამ მისტიფაკიციამ ჩაიყვანა 1869 წელს ნეჩაევი შვეიცარიაში სადაც ის შეხვდა მიხაილ ბაკუნინს.
88888888888888888888888888888888888888
Пол Аврич
Бакунин и НечаевНечаев и русское якобинство
Сергей Геннадьевич Нечаев родился 20 сентября 1847 г. в Иваново, растущем текстильном городе к северо-востоку от Москвы, который начинал получать репутацию «русского Манчестера». Его отец был художником по вывескам, мать — швеей, и оба они были крепостными по происхождению, так что Нечаев был одним из первых выдающихся русских радикалов с полностью плебейским происхождением. «Он не был продуктом нашего мира,» — писала Вера Засулич в своих воспоминаниях, но был «чужим среди нас». Однако, как выходец из народа, он производил сильное впечатление на своих товарищей-революционеров, «кающихся дворян», которые стремились отдать свой долг простому народу. Знакомые называли Нечаева «настоящим революционером, простолюдином, который сохранял в себе всю ненависть крепостных против господ», ненависть, которая была направлена даже против его собственных товарищей, с их аристократическим происхождением и образованием.
В апреле 1866 г., в возрасте 18 лет, Нечаев переехал из Иваново, где он учился в приходской школе, в Санкт-Петербург. Осенью 1868 г. он был зачислен в университет вольнослушателем, и вошел в группу молодых революционеров, которая включала как таких будущих анархистов, как З. К. Ралли, В. Н. Черкезов и Ф. В. Волховский, так и таких около-анархистов или либертарных социалистов, как Марк Натансон, Герман Лопатин и Л. В. Гольденберг. Хотя Нечаев еще не знал французского, он посещал дискуссии, посвященные истории «Заговора во имя равенства», написанной Буонарроти — книге, которая помогла сформироваться целому поколению русских бунтарей, и в замыслах и мечтах Нечаева скоро преобладали тайные общества и конспиративная жизнь. Он формировался под неотразимым обаянием якобинства и бланкизма, и потом, позднее, когда он посетил Ралли в Швейцарии, он имел при себе книги Руссо и Робеспьера, и его авторитарные тенденции, его претензия на знание «общей воли» и стремление «принуждением заставить людей быть свободными», были уже сильно развиты.
Нечаева также привлекала якобинская традиция в русском революционном движении, традиция, берущая начало от вождя декабристов Пестеля в 1820-х гг. и Николая Спешнева в 1840-х гг., который придавал особое значение конспиративной тактике и революционной диктатуре, основанной, как он выражался, на «иезуитской» модели, по поводу которой руководитель кружка, фурьерист Михаил Петрашевский заявил: «Я готов быть первым среди тех, кто поднимет руку против диктатора». В 1862 г., за четыре года до прибытия Нечаева в Санкт-Петербург, Петр Заичневский выпустил подпольную прокламацию под названием «Молодая Россия». Петр Заичневский был крупнейшим русским якобинцем, который находился под влиянием Робеспьера, Мадзини, Бабефа и итальянских карбонариев (название его прокламации происходило от «Молодой Италии») с их методами революционной конспирации. Его конечная цель, однако, была вдохновлена децентрализованным социализмом Прудона, и когда полицейские пришли его арестовывать, они обнаружили среди его бумаг незавершенный русский перевод книги Прудона «Что такое собственность?»
В прокламации «Молодая Россия» Заичневский призывал к «кровавой и беспощадной» революции по типу движений Разина и Пугачева, и выступал за безжалостное уничтожение царской фамилии и ее сторонников: «Мы издадим один крик: „В топоры!“ — и тогда… тогда бей императорскую партию, не жалея, как не жалеет она нас теперь, бей на площадях, если эта подлая сволочь осмелится выйти на них, бей в домах, бей в тесных переулках городов, бей на широких улицах столиц, бей по деревням и селам! Помни, что тогда, кто будет не с нами, тот будет против, кто будет против, тот наш враг, а врагов следует истреблять всеми способами.» На Герцена произвели отталкивающее впечатление безжалостность и грубый аморализм прокламации, и даже Бакунин осудил ее автора за его «безумное и доктринерское презрение к народу», однако «Молодая Россия» имела сильное влияние среди молодежи нечаевского поколения, среди «шестидесятников», которых во многом вдохновляла ее вызывающая и бескомпромиссная риторика.
Другим вдохновляющим якобинцев источником был характер Рахметова из романа Чернышевского «Что делать?», который вышел в 1864 г. Рахметов был литературным прототипом новых революционеров, человеком, одержимым идеей и живущим чисто аскетической жизнью, подчинившим себя жестким физическим ограничениям, чтобы подготовить себя для роли революционера. Закаляя себя, он ел сырое мясо и спал на кровати с гвоздями. Он отказался от личной жизни, не имел ни жены, ни детей, ни семейных пут, которые могли бы отвлечь его от его цели. Он выработал намеренно резкую манеру общения и поведения, чтобы отрезать себя от обычного общества и избежать бесполезной траты времени в пустых словах и формальностях. Он использовал свои денежные средства не на личные нужды, но на помощь неимущим студентам и на революционное дело.
Фигура Рахметова завладела воображением молодых революционеров на несколько десятилетий (в 1892 г. Александр Беркман использовал «Рахметова» как свой псевдоним, когда он собирался убить Генри Клея Фрика).[1] Что же касается времени середины 1860-х годов, Рахметов служил образцом для кружка Ишутина, чьи члены (включая будущего друга Кропоткина, Варлаама Черкезова, и Дмитрия Каракозова, покушение которого на царя в 1866 г. приветствовалось Нечаевым как «начало нашего священного дела»), отвергали все личные радости и стремились к строго аскетической жизни, спали на полу, отдавали все свои деньги на дело, и посвятили всю свою энергию освобождению народа. Они также проявляли сильные анти-интеллектуальные предубеждения, презирая университет за то, что в нем скорее готовятся «генералы от культуры», чем помощники рабочих и крестьян. Некоторые даже оставили свои учебные занятия и организовывали кооперативы. Как заметил один из членов кружка: «Массы необразованны, поэтому мы не имеем права на образование. Нет необходимости много учиться, чтобы объяснить людям, что они обмануты и ограблены.» Подобно Заичневскому, они отвергали реформы и полумеры и презирали старшее поколение радикалов — «людей сороковых годов», например, Герцена и его круг, как важных господ, которые, при всей своей эрудиции и революционных фразах, были бессильны порвать со старым порядком или со своими собственными аристократическими корнями. Они выступали, опять-таки подобно Заичневскому, за истребление царской фамилии, как за действие, которое послужит искрой для социального переворота, за Пугачевский бунт, который обратит существующий строй в прах и пыль.
Для выполнения этой задачи была организована маленькая группа под названием «Ад» — внутри ишутинского кружка. Эта небольшая группа террористов была окружена секретностью и вела анонимное и подпольное существование. Каждый из членов «Ада» рассматривал себя как обреченного человека, отрезанного от обычного общества и полностью посвятившего себя революции. Он должен был отказаться от друзей, от семьи, от личной жизни, даже от своего имени в полном самоотрицании, самоотдаче во имя дела. По словам Ишутина (которые позднее повторял Нечаев), он должен «жить с одной единственной и исключительной целью» — освобождение угнетенных классов. Для достижения этого приемлемы все средства, включая воровство, шантаж, даже убийство, не говоря уже о мошенничестве, лжи, обвинении невинных людей или о внедрении своих людей в ряды противников тайных обществ с целью установления контроля над ними — все должно применяться при условии строгой революционной дисциплины, нарушение которой влечет наказание смертью. Один член кружка даже совершил отравление собственного отца и полученное от него наследство отдал на революционное дело; и, кроме того, планировалось совершать грабежи, позднее названные «экспроприациями» коммерческих и правительственных учреждений. Главной целью, однако, было убийство царя и его чиновников. Совершив этот акт, террорист должен был покончить жизнь самоубийством, молниеносно сжав пилюлю из ртути между зубами — Беркман попытался сделать это же после своего нападения на Фрика — для того, чтобы полиция не смогла установить его личность. Ишутин, который был воодушевлен покушением Орсини на Наполеона Третьего, говорил о том, что «Ад» был русской секцией некоей общеевропейской революционной организации, которая ставила своей целью повсеместное уничтожение монархов; таким образом, он являлся пионером той техники мистификаций, которую Нечаев развил до высокого искусства.
Еще одним звеном в цепи русского якобинства, цепи, которая протянулась от Пестеля до Ленина, был Петр Ткачев, котрый утверждал, что успешная революция может быть осуществлена только тесно сплоченной элитой, которая «должна обладать моральной и интеллектуальной властью над большинством», и чья организация требует «централизации, строгой дисциплины, быстроты, решительности и координации действий». Заичневский, бесспорно, стал одним из наиболее убежденных последователей Ткачева, оставшимся верным своим якобинским принципам до самого конца своей жизни; и в 1869 г. Нечаев совместно с Ткачевым в написанной ими «Программе революционных действий» призвал к организации «революционных ячеек», которые должны действовать, подобно ишутинскому кружку, в соответствии с тем принципом, что революция есть высшая справедливость, оправдывающая применение любых средств. «Те, кто вступит в организацию, — писали они, — должны оставить свое имущество, профессию и семейные связи, ибо семья и работа может отвлечь членов организации от их деятельности». Вновь, подобно Ишутину, они говорили о союзе европейских революционных организаций, с центром на Западе, и, возможно, эта мистификация была одной из причин того, что Нечаев приехал в Швейцарию в 1869 г., когда он впервые встретился с Михаилом Бакуниным.
სწორედ ესაა ტერორისტი-რევოლუციონერი,რევოლუციური იდეით ლეგიტიზიმებული ტერორისტი, " ის სპობს ყველას ვინც ხელს უშლის მიზნის მიღწევაში.
რევოლუციონერი არაა ის ვისაც კიდევ რამე უყვარს ამქვეყნად. მასათა აჯანყების გამოსაწვევად საჭიროა ტანჯვის და ძალადობის გაძლიერება".
Ашкинази Леонид Александрович
Психология террориста
Психология террориста
Эта статья в основном излагает содержание соответствующих глав книг доктора психологии и доктора политических наук Д.Ольшанского. Согласно официальным данным, до 1984 года он был академическим ученым - психологом, далее до 1987 года - советником президента Афганистана Наджибуллы, в 1988 году в том же статусе работал в Анголе, далее, до 2004 года - последовательно в Польше, Казахстане и России. В последние годы жизни он отстаивал такую точку зрения: международного терроризма не существует: мотивация тех, кто взрывает себя в Москве, отличается от мотивации афганцев, саудовцев и палестинцев; разговоры о мировых террористических сетях - следствие непрофессионализма власти; совсем покончить с террором нельзя, а чтобы его минимизировать, надо не мочить в сортирах, а уменьшить насилие.
А вот что рассказывал он сам о своей работе: "В Институте общественных наук при ЦК КПСС (обычно именовавшемся за рубежом "Международной ленинской школой для подготовки террористов"), мне доводилось преподавать социальную психологию и пропаганду членам борющихся за власть в своих странах политических партий и организаций, в том числе и экстремистско-террористического типа (бойцам Народного фронта освобождения Палестины, активистам намибийской организации СВАПО, иранским федаинам и т. д.). Невозможно было удержаться от соблазна и не провести исследования психологических особенностей террористов. Работая советником высших руководителей Афганистана в период советской оккупации, я многократно лично общался с террористами-муджахедами ("душманами"), задержанными при выполнении террористических актов, и изучал их психологию. Передо мной, первым и единственным профессиональным психологом в Афганистане, была поставлена задача: сократить число взрывов, жертвами которых были не военные, а мирные афганские жители и советские люди. Анализ показал, что террористы испытывали сильный мотивационный конфликт. Они должны были выполнить задание и осуществить взрыв, но им хотелось уцелеть, не попасться в руки органов охраны порядка и, вернувшись в Пакистан, получить обещанные деньги. Наши спецслужбы стали подставлять террористам "площадки", на которых можно было достаточно легко и безопасно осуществить взрыв как для террориста (в смысле путей отхода), так и для нас - в смысле отсутствия советских людей." Как мы видим, наука психология приносила более чем практическую пользу. В конце статьи мы вернемся к этому вопросу. Итак, слово специалисту.
Психологическая структура террористической деятельности
Террор для террористов - не просто работа или профессия. Это нечто большее - образ жизни, деятельность, которая целиком захватывает человека и подчиняет его себе. Террор не может быть хобби - риск многократно возрастает, террорист-любитель обречен на неудачу в конкретном деле и скорый провал вообще. Провал же одного террориста обычно тянет за собой провал всей организации. Нельзя рассматривать террористическую деятельность и как примитивный бандитизм. Все обстоит значительно сложнее, хотя насилие и составляет часть этой деятельности.
Теоретик и практик террора Б.Савинков писал: "Если у организации нет практического дела, если она не ведет никаких предприятий, если она ожидает в бездействии приказаний центрального комитета, словом, если она "находится под ружьем", то есть люди хранят динамит и ездят извозчиками, не имея перед собой непосредственной цели и даже не видя ее в ближайшем будущем, то неизбежно слабеет дисциплина: отпадает единственный импульс для поддержания ее. А с ослаблением дисциплины организация становится легкой добычей полиции".
Движение "Хамаз" учит своих боевиков: "Успех борьбы зависит от того, насколько нам удастся запугать противника и сломить его сопротивление. Для этого необходимо совершать акции устрашения во имя Аллаха, причем каждая акция должна быть хорошо спланирована и иметь смысл. Акции должны идти одна за другой; противник ни на минуту не должен чувствовать себя спокойно".
Жизнь террористической организации в целом и жизнь каждого террориста в отдельности - это поток, в котором подготовка террористического акта сменяется его осуществлением с тем, чтобы сразу же начался поиск объекта следующего теракта. Главным объективным мотивом этой деятельности является устрашение. Это не отменяет субъективных мотивов, которыми руководствуются отдельные террористы. Однако, объективно, именно чужой страх как мотив движет действиями террориста и придает смысл всему его существованию. (Заметим попутно, что в прессе уже задавался вопрос об осмысленности нагнетания страстей - примером чего служат объявления в московском метро.)
Над мотивом находятся те или иные специально выстроенные или заимствованные у кого-то, усвоенные людьми идейно-риторические конструкции, оправдывающие эту деятельность, придающие ей высший смысл. Наличие таких оправданий не обязательно: иногда люди занимаются террором просто потому, что им это нравится. Но почему им это нравится? В частности, потому, что для террориста важны идейно-риторические компоненты. Он совершает безличностное убийство - в том смысле, что не знает своей жертвы и чаще всего никак лично к ней не относится. Именно поэтому террористы нуждаются в каких-то оправданиях - "безыдейное", обычное преступление возможно далеко не для каждого человека.
Сложность анализа личностных компонентов деятельности террориста - следствие того, что эта деятельность принципиально надличностна. Сами террористы уверяют, что именно в идейном терроре происходит освобождение деятельности от индивидуально-личностных наслоений. Некая идея вроде бы освобождает деятельность от личности. Действительно, для террористов не имеет значения, кто именно из группы осуществляет конкретное преступление. То есть личностный фактор целенаправленно минимизируется идеологами.
Вот как обрисован террорист-революционер в знаменитом "Катехизисе революционера" С.Г.Нечаева: "Это всегда обреченный человек. Он не имеет личных интересов, дел, чувств, привязанностей, собственности, даже имени. Все в нем захвачено одним исключительным интересом, одной мыслью, одной страстью: революцией. Такой человек порвал с гражданским порядком и цивилизованным миром, с моралью этого мира. Он живет в этом мире, чтобы его уничтожить". Это и есть террорист-революционер, то есть террорист, легитимизированный революционной идеей. "Он уничтожает всех, кто мешает ему достигнуть цели. Тот не революционер, кто еще дорожит чем-нибудь в этом мире. Нужно увеличить страдание и насилие, чтобы вызвать восстание масс".
Таким образом, идеология террористической деятельности обезличивает ее, делает максимально надличностной - во всяком случае, в идеале самих террористов. Жизнь, однако, берет свое: человек не может действовать без мотива, придающего его деятельности личностный смысл.
ამ კაცმა ზურგი შეაქცია სამოქალაქო წყობას და ცივილიზებულ სამყაროს,ამ სამყაროს მორალს. ის ამ სამყაროში ცხოვრობს ამ სამყაროს მოსასპობად."
ჩანართი, ნეჩაევი და რუსული ისკობინელობა //ნაწყვეტი პოლ ავრიჩის ნაშრომისა ბაკუნინი და ნეჩაევი//.
სერგეი გენადიევიჩ ნეჩაევი დაიბადა 1847 წლის 20 სექტემბერს ქალაქ ივანოვოში,მოსკოვის ჩრდილო-აღმოსავლეთით მდებარე მზარდ საფეიქრო ქალაქში რომელმაც შეიძინა "რუსული მანჩესტერის" რეპუტაცია. მამამისი აბრების მხატვარი იყო და დედამისი-მკერავი. ორივენი ყმა გელეხები იყვნენ წარმოშობით ასე რომ ნეჩაევი იყო მთლიანად პლებეური წარმოშობის ერთ-ერთი პირველი რუსი გამოჩენილი რადიკალი და ვერა ზასულიჩი მოგონებებში წერდა რომ "ის არ ყოფილა ჩვენი პროდუქტი...ის ჩვენში უცხო იყო".
მაგრამ ხალხიდან გამოსული ნეჩაევი დიდ შთაბეჭდილებას ახდენდა მონანიე აზნაურებად წოდებულ თავის ამხანაგ რევოლუციონერებზე რომლებსაც სურდათ უბრალო ხალხისთვის ვალის დაბრუნება.
ნაცნობები ნეჩაევს უძახოდნენ ნამდვილ რევოლუციონერს,უბრალოს,რომელსაც სძულდა როგორც ბატონები ისე მისი წარმოშობით და განათლებით არისტოკრატი ამხანაგები.
1866 წლის აპრილში 18 წლის ნეჩაევი გადავიდა სანკტ-პეტერბურგში სადაც 1868 წელს ჩაირიცხა უნივერსიტეტში თავისუფალ მსმენელად.
ის შევიდა ახალგაზრდა რევოლუციონერთა ჯგუფში რომელშიც იყვნენ მომავალი ანარქისტები ზ.კ.რალი,ვ.ნ.ჩერკეზოვი და ფ.ვ.ვოლხოვსკი და მოანარქისტო თუ მოლიბერტარო სოციალისტები მარკ ნატანსონი,გერმან ლოპატინი და ლ.ვ.გოლდენბერგი.
ნეჩაევმა ჯერ არ იცოდა ფრანგული,მაგრამ ის ესწრებოდა ბუონაროტის წიგნი " შეთქმულება თანასწორობისთვის"-ის განხილვებს და დისკუსიებს.
ამ წიგნმა ბიძგი მისცა რუსი ბუნტარების მთელი თაობის ჩამოყალიბებას და ნეჩაევის ჩანაფიქრებში და ოცნებებში მალე წამყვანი ადგილი დაიკავეს საიდუმლო საზოგადოებებმა და კონსპირატიულმა ცხოვრებამ.
ის ჩამოყალიბდა იაკობინელობის და ბლანკიზმის დაუძლეველი ხიბლის გავლენით და მოგვიანებით ის გაიტაცა რუსოს და რობესპიერის კითხვამ.
იმ დროს უკვე ძლიერად იყო განვითარებული მისი ავტორიტარიზმი, პრეტენზია საერთო ნების ცოდნაზე ადამიანების იძულებით, ძალდატანებით განთავისუფლების სურვილი.
ნეჩაევს ასევე იზიდავდა რუსული რევოლუციური მოძრაობის იაკობინური ტრადიცია რომელიც სათავეს იღებდა დეკაბრისტების ბელადი პესტელისგან 1820-ან წლებში და ნიკოლაი სპეშნევისგან 1840-ან წლებში. სპეშნევი განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებდა კონსპირატიულ ტაქტიკას და რევოლუციურ დიქტატურას...
უდიდესი რუსი იაკობინელი იყო რობესპიერის,მაძინის,ბაბეფის და იტალიელი კარბონარიების გავლენის განმცდელი პეტრ ზაიჩნევსკი. მას მოსწონდა რევოლუციური კონსპირაციის მათი მეთოდები.
მაგრამ მისი საბოლოო მიზანი შთაგონებული იყო პრუდონის დეცენტრალიზებული სოციალიზმით და როდესაც პოლიციელები მივიდნენ მის დასაპატიმრებლად მის ქაღალდებში ნახეს დაუმთავრებელი რუსული თარგმანი პრუდონის წიგნისა "რა არის საკუთრება?"
და პუგჩოვის მოძრაობათა ტიპის" სისხლიანი და დაუნდობელი" რევოლუციისკენ და ემხრობოდა მეფის ოჯახის და მისი მომხრეების სრულ მოსპობას: " ჩვენ ვიყვირებთ " ცულისკენ!" და მაშინ ურტყი დაუნდობლად იმპერატორის პარტიას ისე როგორც ის არ გვინდობს დღეს. ურტყი მოედნებზე თუ ეს ნაგავი გაბედავს იქ გამოსვლას,ურტყი სახლებში და ქალაქების ვიწრო შესახვევებში.ურტყი დედაქალაქების ფართო ქუჩებში,ურტყი სოფლებში და დაბებში! გახსოვდეს რომ მაშინ ვინც ჩვენთან არ იქნება ჩვენი მოწინააღმდეგე მტერი იქნება და მტრები უნდა მოვსპოთ ყველა საშუალებით."
გერცენს შესძაგდა პროკლამაციის სისასტიკე და უხეში ამორალიზმი და ბაკუნინმაც კი დაგმო მისი ავტორი ხალხის "შეშლილი და დოქტრინარული შეზიზღებისთვის" მაგრამ " ახალგაზრდა რუსეთმა" დიდი გავლენა იქონია ნეჩაევის თაობაზე,"სამოციანელებზე", რომელიც შთააგონა მისმა გამომწვევმა და უკომპრომისო რიტორიკამ.
ამ იაკობინელების მეორე შთამაგონებელი წყარო იყო ჩერნიშევსკის რომანი
"რა ვაკეთოთ? "-ის/ /1864// რახმეტოვის ხასიათი.
რახმეტოვი იყო ახალი რევოლუციონერების ლიტერატურული პროტოტიპი, იდეით შეპყრობილი და წმინდა ასკეტური ცხოვრებით მცხოვრები რევოლუციონერი.
საკუთარი თავის გასაკაჟებლად ის ჭამდა უმ ხორცს,იძინებდა ლურსმნებიან საწოლზე.მან უარი თქვა ოჯახზე რომელიც შეაფერხებდა მის სწრაფვას მიზნისკენ. ჩვეულებრივი საზოგადოების მოსაკვეთად,მისი აზრით ცარიელი სიტყვების და ფორმალობების უარსაყოფად მან შეარჩია ურთიერთობის შეგნებულად უხეში მანერა. ის თავის ფულს ხარჯავდა ღარიბი სტუდენტებისთვის დახმარების გასაწევად,რევოლუციური საქმისთვის და არა პირადი საჭიროებებისთვის.
ვიღაც იშუტინის ჯგუფში იყო პატარ ჯგუფი "ჯოჯოხეთი".
ტერორისტთა ეს პატარა ჯგუფი საიდუმლოთი იყო მოსილი. ის არსებობდა ანონიმურად და იატაკქვეშ.
ამ ჯოჯოხეთის ყოველი წევრი თავს თვლიდა განწირულ,ჩვეულებრიც საზოგადოებისგან მოკვეთილ და მთლიანად რევოლუციისადმი მიძღვნილ ადამიანად.
მას ზურგი უნდა შეექცია თავისი მეგობრებისთვის,ოჯახისთვის,პირადი ცხოვრებისთვის. მას უნდა დაევიწყებინა საკუთარი სახელიც კი საქმისთვის თავგანწირულობის სახელით.
ამ ვიღაც იშუტინის თქმით ადამიანს უნდა ეცხოვრა მხოლოდ ჩაგრული კლასების განთავისუფლების მიზნით. ამ სიტყვებს მერე იმეორებდა ნეჩაევი.
იშუტინის "ჯოჯოხეთის" ხალხისთვის ჩაგრული კლასების განთავისუფლებისთვის მისაღები იყო ყველაფერი ქურდობის, შანტაჟის, ტყუილის, მამაძაღლობა-თაღლითობის, უდანაშაულო ხალხის დამნაშავეებად გამოცხადების,მოწინააღმეგეთა გასაკონტროლებლად მათში თავისი ხალხის ფარულად ჩანერგვის,მკვლელობის ჩათვლით.
ყველაფერი ეს უნდა გამოეყენებინათ უმკაცრესი რევოლუციური დისციპლინის პირობებში. დისციპლინის დარღვევა უნდა დასჯილიყო სიკვდილით.
ამ წრის ერთმა წევრმა მოწამლა საკუთარი მამა და მისგან მიღებული მემკვიდრეობა გადასცე ქვეყნის მნგრეველი რევოლუციის მოსაწყობად.
ამას გარდა იგეგმებოდა ყაჩაღობა რომელსაც მერე ექსპროპრიაციები დაარქვეს
//სწორედ ამაში ჩართეს ბეჩავი გამოსტალინებული სოსელო და აქედან დაიწყო ლენინის ამ ყაჩაღობით ფინანსისტის შთამბეჭდავი კარიერა, გ.მ.//. ძარცვავდნენ კომერციულ და სამთავრობო დაწესებულებებს.
მაგრამ მთავარი მიზანი იყო მეფის და მის მოხელეთა მოკვლა.
ამის გამკეთებელ ტერორისტ უნდა გადაეყლაპა შხამი და მოეკლა თავი. ფრიკზე თავდასხმის შემდეგ ამის გაკეთება სცადა ბერკმანმა რათა პოლიციას ვერ დაედგინა მისი ვინაობა.
ნაპოლეონ მესამეზე ორსინის თავდასხმით შთაგონებული იშუტინი ამბობდა რომ მისი "ჯოჯოხეთი არის" მიზნად ყველგან მონარქების მოკვლის მქონე რაღაც საერთოევროპული რევოლუციური ორგანიზაციის რუსული სექცია.იშუტინი იყო მისტიფიკაციის ამ ტექნიკის პიონერი და ეს ტექნიკა მაღალი ხელოვნების რანგამდე აიყვანა ნეჩაევმა.
პესტელიდან ლენინამდე გაჭიმული რუსული იაკობინელობის კიდევ ერთი რგოლი იყო ტკაჩევი რომელიც ამტკიცებდა რომ წარმატებული რევოლუციის მოწყობა შეუძლია მხოლოდ მტკიცედ შეკრულ და უმრავლესობაზე მორალურად და ინტელექტუალურად გაბატონებულ ცენტრალიზებულ,მკაცრად დისციპლინირებულ და სწრაფი,კოორდინირებული და გაბედული მოქმედების
უნარის მქონე ელიტას....
1869 წელს ნეჩაევმა და ტკაჩევმა დაწერეს «რევოლუციურ მოქმედებათა პროგრამა» და მოუწოდეს რევოლუციური უჯრედების შექმნისაკენ, ამ უჯრედებისთვის უმაღლესი სამართალი უნდა ყოფილიყო რევოლუცია რომელიც ამართლებდა ყველანაირი საშუალების გამოყენებას. «ორგანიზაციის წევრებმა უნდა უარყონ თავისი ქონება,პროფესია და ოჯახური ჯავშირები,ვინაიდან ოჯახმა და პროფესიამ შეიძლება გაფანტოს მათი ყურადღება».
ისევ იშუტინის მსგავსად ისინი ლაპარაკობდნენ ევროპული რევოლუციური ორგანიზაციების კავშირზე ცენტრით დასავლეთში.
ალბათ ამ მისტიფაკიციამ ჩაიყვანა 1869 წელს ნეჩაევი შვეიცარიაში სადაც ის შეხვდა მიხაილ ბაკუნინს.
88888888888888888888888888888888888888
Пол Аврич
Бакунин и НечаевНечаев и русское якобинство
Сергей Геннадьевич Нечаев родился 20 сентября 1847 г. в Иваново, растущем текстильном городе к северо-востоку от Москвы, который начинал получать репутацию «русского Манчестера». Его отец был художником по вывескам, мать — швеей, и оба они были крепостными по происхождению, так что Нечаев был одним из первых выдающихся русских радикалов с полностью плебейским происхождением. «Он не был продуктом нашего мира,» — писала Вера Засулич в своих воспоминаниях, но был «чужим среди нас». Однако, как выходец из народа, он производил сильное впечатление на своих товарищей-революционеров, «кающихся дворян», которые стремились отдать свой долг простому народу. Знакомые называли Нечаева «настоящим революционером, простолюдином, который сохранял в себе всю ненависть крепостных против господ», ненависть, которая была направлена даже против его собственных товарищей, с их аристократическим происхождением и образованием.
В апреле 1866 г., в возрасте 18 лет, Нечаев переехал из Иваново, где он учился в приходской школе, в Санкт-Петербург. Осенью 1868 г. он был зачислен в университет вольнослушателем, и вошел в группу молодых революционеров, которая включала как таких будущих анархистов, как З. К. Ралли, В. Н. Черкезов и Ф. В. Волховский, так и таких около-анархистов или либертарных социалистов, как Марк Натансон, Герман Лопатин и Л. В. Гольденберг. Хотя Нечаев еще не знал французского, он посещал дискуссии, посвященные истории «Заговора во имя равенства», написанной Буонарроти — книге, которая помогла сформироваться целому поколению русских бунтарей, и в замыслах и мечтах Нечаева скоро преобладали тайные общества и конспиративная жизнь. Он формировался под неотразимым обаянием якобинства и бланкизма, и потом, позднее, когда он посетил Ралли в Швейцарии, он имел при себе книги Руссо и Робеспьера, и его авторитарные тенденции, его претензия на знание «общей воли» и стремление «принуждением заставить людей быть свободными», были уже сильно развиты.
Нечаева также привлекала якобинская традиция в русском революционном движении, традиция, берущая начало от вождя декабристов Пестеля в 1820-х гг. и Николая Спешнева в 1840-х гг., который придавал особое значение конспиративной тактике и революционной диктатуре, основанной, как он выражался, на «иезуитской» модели, по поводу которой руководитель кружка, фурьерист Михаил Петрашевский заявил: «Я готов быть первым среди тех, кто поднимет руку против диктатора». В 1862 г., за четыре года до прибытия Нечаева в Санкт-Петербург, Петр Заичневский выпустил подпольную прокламацию под названием «Молодая Россия». Петр Заичневский был крупнейшим русским якобинцем, который находился под влиянием Робеспьера, Мадзини, Бабефа и итальянских карбонариев (название его прокламации происходило от «Молодой Италии») с их методами революционной конспирации. Его конечная цель, однако, была вдохновлена децентрализованным социализмом Прудона, и когда полицейские пришли его арестовывать, они обнаружили среди его бумаг незавершенный русский перевод книги Прудона «Что такое собственность?»
В прокламации «Молодая Россия» Заичневский призывал к «кровавой и беспощадной» революции по типу движений Разина и Пугачева, и выступал за безжалостное уничтожение царской фамилии и ее сторонников: «Мы издадим один крик: „В топоры!“ — и тогда… тогда бей императорскую партию, не жалея, как не жалеет она нас теперь, бей на площадях, если эта подлая сволочь осмелится выйти на них, бей в домах, бей в тесных переулках городов, бей на широких улицах столиц, бей по деревням и селам! Помни, что тогда, кто будет не с нами, тот будет против, кто будет против, тот наш враг, а врагов следует истреблять всеми способами.» На Герцена произвели отталкивающее впечатление безжалостность и грубый аморализм прокламации, и даже Бакунин осудил ее автора за его «безумное и доктринерское презрение к народу», однако «Молодая Россия» имела сильное влияние среди молодежи нечаевского поколения, среди «шестидесятников», которых во многом вдохновляла ее вызывающая и бескомпромиссная риторика.
Другим вдохновляющим якобинцев источником был характер Рахметова из романа Чернышевского «Что делать?», который вышел в 1864 г. Рахметов был литературным прототипом новых революционеров, человеком, одержимым идеей и живущим чисто аскетической жизнью, подчинившим себя жестким физическим ограничениям, чтобы подготовить себя для роли революционера. Закаляя себя, он ел сырое мясо и спал на кровати с гвоздями. Он отказался от личной жизни, не имел ни жены, ни детей, ни семейных пут, которые могли бы отвлечь его от его цели. Он выработал намеренно резкую манеру общения и поведения, чтобы отрезать себя от обычного общества и избежать бесполезной траты времени в пустых словах и формальностях. Он использовал свои денежные средства не на личные нужды, но на помощь неимущим студентам и на революционное дело.
Фигура Рахметова завладела воображением молодых революционеров на несколько десятилетий (в 1892 г. Александр Беркман использовал «Рахметова» как свой псевдоним, когда он собирался убить Генри Клея Фрика).[1] Что же касается времени середины 1860-х годов, Рахметов служил образцом для кружка Ишутина, чьи члены (включая будущего друга Кропоткина, Варлаама Черкезова, и Дмитрия Каракозова, покушение которого на царя в 1866 г. приветствовалось Нечаевым как «начало нашего священного дела»), отвергали все личные радости и стремились к строго аскетической жизни, спали на полу, отдавали все свои деньги на дело, и посвятили всю свою энергию освобождению народа. Они также проявляли сильные анти-интеллектуальные предубеждения, презирая университет за то, что в нем скорее готовятся «генералы от культуры», чем помощники рабочих и крестьян. Некоторые даже оставили свои учебные занятия и организовывали кооперативы. Как заметил один из членов кружка: «Массы необразованны, поэтому мы не имеем права на образование. Нет необходимости много учиться, чтобы объяснить людям, что они обмануты и ограблены.» Подобно Заичневскому, они отвергали реформы и полумеры и презирали старшее поколение радикалов — «людей сороковых годов», например, Герцена и его круг, как важных господ, которые, при всей своей эрудиции и революционных фразах, были бессильны порвать со старым порядком или со своими собственными аристократическими корнями. Они выступали, опять-таки подобно Заичневскому, за истребление царской фамилии, как за действие, которое послужит искрой для социального переворота, за Пугачевский бунт, который обратит существующий строй в прах и пыль.
Для выполнения этой задачи была организована маленькая группа под названием «Ад» — внутри ишутинского кружка. Эта небольшая группа террористов была окружена секретностью и вела анонимное и подпольное существование. Каждый из членов «Ада» рассматривал себя как обреченного человека, отрезанного от обычного общества и полностью посвятившего себя революции. Он должен был отказаться от друзей, от семьи, от личной жизни, даже от своего имени в полном самоотрицании, самоотдаче во имя дела. По словам Ишутина (которые позднее повторял Нечаев), он должен «жить с одной единственной и исключительной целью» — освобождение угнетенных классов. Для достижения этого приемлемы все средства, включая воровство, шантаж, даже убийство, не говоря уже о мошенничестве, лжи, обвинении невинных людей или о внедрении своих людей в ряды противников тайных обществ с целью установления контроля над ними — все должно применяться при условии строгой революционной дисциплины, нарушение которой влечет наказание смертью. Один член кружка даже совершил отравление собственного отца и полученное от него наследство отдал на революционное дело; и, кроме того, планировалось совершать грабежи, позднее названные «экспроприациями» коммерческих и правительственных учреждений. Главной целью, однако, было убийство царя и его чиновников. Совершив этот акт, террорист должен был покончить жизнь самоубийством, молниеносно сжав пилюлю из ртути между зубами — Беркман попытался сделать это же после своего нападения на Фрика — для того, чтобы полиция не смогла установить его личность. Ишутин, который был воодушевлен покушением Орсини на Наполеона Третьего, говорил о том, что «Ад» был русской секцией некоей общеевропейской революционной организации, которая ставила своей целью повсеместное уничтожение монархов; таким образом, он являлся пионером той техники мистификаций, которую Нечаев развил до высокого искусства.
Еще одним звеном в цепи русского якобинства, цепи, которая протянулась от Пестеля до Ленина, был Петр Ткачев, котрый утверждал, что успешная революция может быть осуществлена только тесно сплоченной элитой, которая «должна обладать моральной и интеллектуальной властью над большинством», и чья организация требует «централизации, строгой дисциплины, быстроты, решительности и координации действий». Заичневский, бесспорно, стал одним из наиболее убежденных последователей Ткачева, оставшимся верным своим якобинским принципам до самого конца своей жизни; и в 1869 г. Нечаев совместно с Ткачевым в написанной ими «Программе революционных действий» призвал к организации «революционных ячеек», которые должны действовать, подобно ишутинскому кружку, в соответствии с тем принципом, что революция есть высшая справедливость, оправдывающая применение любых средств. «Те, кто вступит в организацию, — писали они, — должны оставить свое имущество, профессию и семейные связи, ибо семья и работа может отвлечь членов организации от их деятельности». Вновь, подобно Ишутину, они говорили о союзе европейских революционных организаций, с центром на Западе, и, возможно, эта мистификация была одной из причин того, что Нечаев приехал в Швейцарию в 1869 г., когда он впервые встретился с Михаилом Бакуниным.
სწორედ ესაა ტერორისტი-რევოლუციონერი,რევოლუციური იდეით ლეგიტიზიმებული ტერორისტი, " ის სპობს ყველას ვინც ხელს უშლის მიზნის მიღწევაში.
რევოლუციონერი არაა ის ვისაც კიდევ რამე უყვარს ამქვეყნად. მასათა აჯანყების გამოსაწვევად საჭიროა ტანჯვის და ძალადობის გაძლიერება".
Ашкинази Леонид Александрович
Психология террориста
Психология террориста
Эта статья в основном излагает содержание соответствующих глав книг доктора психологии и доктора политических наук Д.Ольшанского. Согласно официальным данным, до 1984 года он был академическим ученым - психологом, далее до 1987 года - советником президента Афганистана Наджибуллы, в 1988 году в том же статусе работал в Анголе, далее, до 2004 года - последовательно в Польше, Казахстане и России. В последние годы жизни он отстаивал такую точку зрения: международного терроризма не существует: мотивация тех, кто взрывает себя в Москве, отличается от мотивации афганцев, саудовцев и палестинцев; разговоры о мировых террористических сетях - следствие непрофессионализма власти; совсем покончить с террором нельзя, а чтобы его минимизировать, надо не мочить в сортирах, а уменьшить насилие.
А вот что рассказывал он сам о своей работе: "В Институте общественных наук при ЦК КПСС (обычно именовавшемся за рубежом "Международной ленинской школой для подготовки террористов"), мне доводилось преподавать социальную психологию и пропаганду членам борющихся за власть в своих странах политических партий и организаций, в том числе и экстремистско-террористического типа (бойцам Народного фронта освобождения Палестины, активистам намибийской организации СВАПО, иранским федаинам и т. д.). Невозможно было удержаться от соблазна и не провести исследования психологических особенностей террористов. Работая советником высших руководителей Афганистана в период советской оккупации, я многократно лично общался с террористами-муджахедами ("душманами"), задержанными при выполнении террористических актов, и изучал их психологию. Передо мной, первым и единственным профессиональным психологом в Афганистане, была поставлена задача: сократить число взрывов, жертвами которых были не военные, а мирные афганские жители и советские люди. Анализ показал, что террористы испытывали сильный мотивационный конфликт. Они должны были выполнить задание и осуществить взрыв, но им хотелось уцелеть, не попасться в руки органов охраны порядка и, вернувшись в Пакистан, получить обещанные деньги. Наши спецслужбы стали подставлять террористам "площадки", на которых можно было достаточно легко и безопасно осуществить взрыв как для террориста (в смысле путей отхода), так и для нас - в смысле отсутствия советских людей." Как мы видим, наука психология приносила более чем практическую пользу. В конце статьи мы вернемся к этому вопросу. Итак, слово специалисту.
Психологическая структура террористической деятельности
Террор для террористов - не просто работа или профессия. Это нечто большее - образ жизни, деятельность, которая целиком захватывает человека и подчиняет его себе. Террор не может быть хобби - риск многократно возрастает, террорист-любитель обречен на неудачу в конкретном деле и скорый провал вообще. Провал же одного террориста обычно тянет за собой провал всей организации. Нельзя рассматривать террористическую деятельность и как примитивный бандитизм. Все обстоит значительно сложнее, хотя насилие и составляет часть этой деятельности.
Теоретик и практик террора Б.Савинков писал: "Если у организации нет практического дела, если она не ведет никаких предприятий, если она ожидает в бездействии приказаний центрального комитета, словом, если она "находится под ружьем", то есть люди хранят динамит и ездят извозчиками, не имея перед собой непосредственной цели и даже не видя ее в ближайшем будущем, то неизбежно слабеет дисциплина: отпадает единственный импульс для поддержания ее. А с ослаблением дисциплины организация становится легкой добычей полиции".
Движение "Хамаз" учит своих боевиков: "Успех борьбы зависит от того, насколько нам удастся запугать противника и сломить его сопротивление. Для этого необходимо совершать акции устрашения во имя Аллаха, причем каждая акция должна быть хорошо спланирована и иметь смысл. Акции должны идти одна за другой; противник ни на минуту не должен чувствовать себя спокойно".
Жизнь террористической организации в целом и жизнь каждого террориста в отдельности - это поток, в котором подготовка террористического акта сменяется его осуществлением с тем, чтобы сразу же начался поиск объекта следующего теракта. Главным объективным мотивом этой деятельности является устрашение. Это не отменяет субъективных мотивов, которыми руководствуются отдельные террористы. Однако, объективно, именно чужой страх как мотив движет действиями террориста и придает смысл всему его существованию. (Заметим попутно, что в прессе уже задавался вопрос об осмысленности нагнетания страстей - примером чего служат объявления в московском метро.)
Над мотивом находятся те или иные специально выстроенные или заимствованные у кого-то, усвоенные людьми идейно-риторические конструкции, оправдывающие эту деятельность, придающие ей высший смысл. Наличие таких оправданий не обязательно: иногда люди занимаются террором просто потому, что им это нравится. Но почему им это нравится? В частности, потому, что для террориста важны идейно-риторические компоненты. Он совершает безличностное убийство - в том смысле, что не знает своей жертвы и чаще всего никак лично к ней не относится. Именно поэтому террористы нуждаются в каких-то оправданиях - "безыдейное", обычное преступление возможно далеко не для каждого человека.
Сложность анализа личностных компонентов деятельности террориста - следствие того, что эта деятельность принципиально надличностна. Сами террористы уверяют, что именно в идейном терроре происходит освобождение деятельности от индивидуально-личностных наслоений. Некая идея вроде бы освобождает деятельность от личности. Действительно, для террористов не имеет значения, кто именно из группы осуществляет конкретное преступление. То есть личностный фактор целенаправленно минимизируется идеологами.
Вот как обрисован террорист-революционер в знаменитом "Катехизисе революционера" С.Г.Нечаева: "Это всегда обреченный человек. Он не имеет личных интересов, дел, чувств, привязанностей, собственности, даже имени. Все в нем захвачено одним исключительным интересом, одной мыслью, одной страстью: революцией. Такой человек порвал с гражданским порядком и цивилизованным миром, с моралью этого мира. Он живет в этом мире, чтобы его уничтожить". Это и есть террорист-революционер, то есть террорист, легитимизированный революционной идеей. "Он уничтожает всех, кто мешает ему достигнуть цели. Тот не революционер, кто еще дорожит чем-нибудь в этом мире. Нужно увеличить страдание и насилие, чтобы вызвать восстание масс".
Таким образом, идеология террористической деятельности обезличивает ее, делает максимально надличностной - во всяком случае, в идеале самих террористов. Жизнь, однако, берет свое: человек не может действовать без мотива, придающего его деятельности личностный смысл.
No comments:
Post a Comment