June 20, 2012

ავღანურ-ბოლშენიკური სიამტკბილობის ისტორიიდან


თურქესტანის 
ეროვნულ-განმანთავისუფლებელი 
მოძრაობის დროშა.
ისე მოხდა რომ შუა აზიური ყველაზე აქტიურ-აგრესიული და უცხოეთის დახმარებით შუა აზიის რუსეთისგან მოწყვეტის მსურველი ემიგრაცია გეოგრაფიული,ისტორიული და ეთნიკური ფაქტორების გამო უფრო ავღანეთში დამკვიდრდა. თვითონ ემიგრაციის პროცესი დროში ორ ეტაპად იყოფა.
პირველი ეტაპია მასობრივი ემიგრაცია შუა აზიაში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარებისას 1917-1922 წლებში. ბუხარის საამიროს და ხივას სახანოს ლიკვიდაციამ გამოიწვია მმართველი წრეების აქტიური წინააღმდეგობა.სწორედ ამ პერიოდს ეკუთვნის შეიარაღებული ბრძოლის ყველაზე მკვეთრი ფორმის, ბასმაჩობის განვითარება. ავღანეთის ტერიტორიიდან ადგილობრივი ავტორიტეტების და უცხოური დაზვერვების მხარდაჭერით შუა აზიის რესპუბლიკების რაიონებს თავს ესხმოდნენ ბასმაჩების რაზმები რომლებსაც მეთაურობდნენ თურქმენი ჯუნა-ხანი,უზბეკი იბრაგიმ ბეკი,ტაჯიკი ფუზაილ მაკსუმი და სხვები. მაშინ შუა აზიაში საამიროს აღდგენა და დამოუკიდებელი სახელმწიფოების შექმნა ვერ მოხერხდა. 

მასობრივი ემიგრაციის მეორე ეტაპია 1929-1931 წლებში კოლექტივიზაციია პერიოდი. საზღვარგარეთ დაბინავებული ბანდების საფარველით საზღვარზე საკმაოდ ხშირად გადადიოდნენ ნახირით და ქონებით ან ცდილობდნენ ამის გაკეთებას.